Azerbaycan ve Dağlık Karabağ Üzerine Analizler

1991 yilinda Sovyetler Birligi'nin dagilmasindan sonar Güney Kafkasya'da bulunan üç Cumhuriyet (Azerbaycan, Gürcüstan ve Ermenistan) yeniden kendi bagimsiliglarini ilan etdiler. Fakat, Rusyanin müdahilesi ile bölgede kanli bir savas baslamistir. Savas, Daglik Karabag bölgesi dâhil olmak üzere Azerbaycan'in 7 ilçesini kapsayan ülke topraklarinin % 20'sine tekabül eden önemli bir bölgenin Ermenistan isgali altina girmesiyle sonuçlanmistir. Ermenistan tarafindan isgal edilen Karabag, hâlâ BM teskilatinin gündeminde hallini bekleyen ilk sorunlardan biridir. Hukukî bir statüsü olmadan “Büyük Ermenistan” projesinin bir parçasi olarak silah zoruyla Azerbaycan'dan koparilip alinan bölge Ermenistan Cumhuriyeti'nin sinirlari içine katilmistir. Buradaki 1 milyonu askin Azerbaycanli ise yurtlarindan edilmis, Ermenistan'la Azerbaycan arasinda meydana gelen 1988-1994 savaslarinda ise toplam 32 binden fazla masum Azerbaycan vatandasi, 16 bin civarinda da Azerbaycan askeri öldürülmüstür. Ermenistan'in bu sorunla kaybi ise bütün komsularindan tecrit edilmis biçimde kendi sinirlari içine çekilip yasamak olmaktadir. Bu da ekonomik bakimdan zaten verimsiz olan Ermenistan nüfusunun son on yilda %50 oraninda azalmasina neden olmustur. 1989 sayimina göre ülke nüfusunun orani 3.500.000 civarinda iken bu sayi günümüzde 2-1,5 milyona kadar inmistir. 1-2 milyon Ermeni ise ülkeyi terk ederek basta Rusya olmakla, ABD ve Avrupa ülkelerine göç etmek zorunda kalmistir. Yani hem insan, hem de yasam bakimindan Karabag iki ülke arasinda oldugu kadar bütün Kafkasya'da en büyük huzursuzluk kaynagi olarak kalmaya devam etmektedir.