Devletler, Bankalar ve Kriz

Türkiye ve Meksika dünya ölçeginde, iktisaden birbirine yakin konumda bulunan ülkeler. Türkiye üzerine karsilastirmali çalismalar pek fazla degil. Özellikle ülkenin mali yapisinin karsilastirmali analizi hiç yok. Bu açidan Thomas Marois'in eseri önemli bir yere oturuyor. Thomas Marois'in eseri, Meksika ile Türkiye'de bankacilik, kalkinma ve finans kapitalizminin yükselisine iliskin etkileyici ve titiz bir çalisma. Çalisma Marksizm'den ilham alan ve devletlerle bankalarin toplumsal iliskiler ve kriz ile isgücünün bugün finans açisindan hayati öneme haiz olarak anlasilmasi üzerine kurulu bir çerçeveye oturtuyor. Yenilikçi bir tarihsel materyalizm merceginden bakan Marois, gelismekte olan finans kapitalizmini "kurumsallasmis öncelikler ve kapsayici toplumsal mantik, devlet yöneticilerinin ve yönetim elitlerinin eylemlerine çogunlukla isgücünün aleyhine yön verirken; yerli ve yabanci finans sermayesinin çikarlarinin devlet aygitinda birlestigi mevcut birikim safhasi" seklinde tanimliyor. Meksika ile Türkiye'yi kuramsal ve tarihsel anlamda derinlemesine tartisirken, neoliberal deneyimlerinin mükemmel bir analizini sunuyor. Iki "gelismekte olan kapitalizm", Meksika ile Türkiye baglaminda devlet, finans sermayesi ve emek arasindaki iliskileri ayrintili bir sekilde irdeleyen Marois elestirel siyasi iktisat gelenegine önemli bir katki sagliyor. Finansallasma, finansallasmanin yaptiklaridir. Kapitalizm içinde finansin evrensel özelliklerinin bir karisimidir, neoliberal çaga ve günümüzde içine isledigi sayisiz özel küresel piyasaya ve ülkeye hakimdir ve hatta onlarin belirleyici özelligidir. Çarpici bir karsilastirmali politik ekonomi çalismasiyla, Marois ustalikli bir sekilde finansin bu yönlerini birlikte isliyor, gelisen dünyada finansallasma anlayisina klasik ve özgün bir katki haline gelecek arastirmasinda hem yenilikçi kuramsal anlayislardan hem de vaka incelemeleri olarak Türkiye ile Meksika'daki kanitlardan yararlaniyor, serbest piyasalar çaginda hem devletin rolünü hem de alternatiflerin olanakliligini hatta gerekliligini vurguluyor. Ben Fine Uzmanlar merkezdeki kapitalist ülkeleri kivrandiran finans krizine odaklanmisken, 'gelismekte olan piyasalar' da ayni zamanda finans kapitalizmi dünyasinda olaganüstü dönüsümler geçirmektedir. Tom Marois olaganüstü çalismasinda en önemli iki devlet öncülügündeki kapitalizm, Türkiye ile Meksika'da, finans öncülügünde neoliberal stratejiler olusturulurken bankacilik sektörünün evrimini dikkatle inceliyor. Bunun kalkinma stratejileri açisindan sonuçlari ise dikkatli bir okuma gerektiriyor. Bu, çagdas kapitalizmde karsilastirmali politik ekonomi ögrencileri için essiz ve önemli bir çalismadir. Greg Albo