Hacı Bayram Veli

“Bir ask kütügü yakilip Anadolu'ya birakildi”… Anadolu topraginin macerasini, Haci Bayram için söylenmis bu sözden daha güzel ne anlatabilir. Yüzyillardir Horasan'dan baslayarak büyüye büyüye gelen o ates-i aski Mevlâna, Yunus, Haci Bektas ve elinizdeki eserin konusu Haci Bayram ve niceleri büyüte büyüte Anadolu topragini hem isittilar hem de isittilar. Tanpinar'in ifadesiyle “bu topragin içinde yetisen saf bir köylü çocugu… muhacir bir kus gibi…” insanlara “çok baska bir hakikatin sirrini açti.” Bu hakikat “kendini sevgide tamamlayan ruhun… kendi derinliklerinde Allah'i bulan bir murakabenin hakikati idi.” Bütün bir Anadolu topragini iyilestiren, ruhlarin iç düzenini bir mimari âhengiyle yeniden kuran O'dur. Öyle ki ögrencisi Aksemseddin'le, Istanbul'un fethine giden yollari açan da O. Insanin en iç olusumundan baslayarak, en disa dogru geliserek kentler medeniyetler kurmasini iki misra ile bu kadar açik ve net anlatan pek azdir: Nâgehan bir sara vardim, ol sari yapilir gördüm Ben dahi bile yapildim, tas ve toprak arasinda… Bilmek, bulmak ve olmak macerasini yasamis bir iyilik kaynagi Haci Bayram… Asirlardir onun içli sesi hiçbir kötülügü küçümsemeyi, alinterine saygiyi, dayanismayi ve insan kalbinin Yaraticinin mekâni oldugunu söylüyor. Hayatindan, siirlerinden günümüze gelen Bayram sevincini, son dönem Osmanli aydinlarindan Mehmed Ali Aynî anlatiyor.