İstanbul Darülfünunu'nda Alman Müderrisler 1915-1918

Türkiye'de 18. yüzyilin sonlarindan itibaren mühendislik, tip, veterinerlik ve ormancilik gibi alanlarda çesitli dönemlerde yabanci ögretim elemanlarindan yararlanilmakla birlikte bunlarin sayilari bir okulda ayni anda bir veya birkaç kisiyi geçmedi. Birinci Dünya Savasi sirasinda da yabanci ögretim elemanlari getirtilerek, günümüzde de bir tutku olarak devam eden reform çabalarinin ilk örneklerinden biri Darülfünun'da yapilmak istendi. Günün kosullari içinde Türk-Alman ittifakinin bir sonucu olarak bu ögretim elemanlari Almanya'dan saglandi. Bu kapsamda üçü Istanbul'da bulunan ve on yedisi Almanya'dan gelen yirmi Alman ve Avusturya-Macaristan uyruklu bir Macar müderris olarak görevlendirilerek, bunlara Alman uyruklu alti teknik yardimci da eklendi. Böylece Türkiye'de ilk kez bir okula ayni anda bu kadar çok sayida yabanci ögretim elemani gelmis oldu. O günün deyisiyle Alman müderrisler, 1915-1918 yillari arasinda Türkiye'de üç yil kalmis ve Mondros Mütarekesi sonucunda Türkiye'den ayrilmislardir. Alman müderrislerin, bu dönem içinde kalici nitelikte fazla bir etkileri olmadi, bir Alman Üniversitesi kurma girisimleri basariya ulasamadi, kurmaya giristikleri sivil meteoroloji agi ve teskilâti da Mütareke'nin hemen ardindan dagitildi ve kurduklari enstitülerin çogu kapatildi. Kalici etki olarak bir Türkiye Jeoloji Kurumu kurma düsüncesi varligini sürdürerek 1930'lu yillarda Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü'nün kurulusu ile sonuçlanacak, bunun yanisira üç Alman müderrisin 1917'de baslattiklari kimyagerlik ögretimi geliserek varligini sürdürecektir. Istanbul Bilgi Üniversitesi Yayinlari, daha önce yine Prof. Dr. Emre Dölen'in 5 ciltlik Türkiye Üniversite Tarihi'ni yayinlayarak, adeta "kendi kendine" yüklendigi bir misyonu bu eserle de sürdürerek, üniversite tarihimize önemli bir katkida daha bulunuyor. Akademik dünyamizin özellikle kendi tarihine hiç de merakli olmadigini bildigimiz için, Prof. Dölen'e degerli çalismalarindan dolayi ne kadar tesekkür etsek azdir.