Kudüs: Kutsallığın Başkenti

Kudüs'ü fotograflamak, insanin Yaraticisiyla kurdugu iliskilerin tarihini fotograflamaktir. Bazen bir kareye Kudüs'te yasamis bütün peygamberler, mezarlari, sunaklari, mabetleri sigar; bazen fotografçi "Yahudiler Aglama Duvari'nda niye agliyor?" sorusunun karsisinda aciz kalir. Bazen bir kare fotografta 32 defa yikilmis sehrin basamak basamak tarihi serilir gözler önüne; ama "Sehri bu kadar degerli kilan neydi?" sorusunun karsisinda fotograf susar. Iste o zaman sözün sirasi gelir. Söz ile göz birlikte hakikatin sirrina ererler. Söz, Süleyman Tapinagi, Beytülmakdis ve Mescid-i Aksa arasindaki tarihi serüveni hikaye eder; göz Aksa Camii'nin ve Kubbetüssahra'nin revaklarinda, çinilerinde, kitabelerinde bir yad-i cemil arar. Söz, Isa Peygamber'i öldürmek isteyenleri anlatir; göz Isevi inançlar üzerine insa edilmis kiliselerde dolasir; Söz, Miraç'in sahitlerini anar; göz Muhammedî temaslarin izini arar. Söz, Türklerin Anadolu'dan önce Kudüs'e girdiklerini ve Filistin'deki ilk bagimsiz Türk devletinin 28 yil yasadigini anlatir; göz Filistin Selçuklu Devleti'nin yadigârlarinda dolasir... Söz, bakan gözlere söz verir: Kudüs'te kalacak kalbiniz…Üç büyük din; Islamiyet, Hiristiyanlik, Yahudilik ve bir kutsal mekan: Kudüs'te hangi peygamberler nasil bir hayat yasadi?Neden Kudüs bu üç büyük din için çok önemlidir?Kudüs'ü kimler defaaten yikmak istedi ve kimler isgal etti?Türkler Kudüs'e Anadolu'ya girmeden çok önce girdiler ve bir devlet kurdular. Bu devlet Kudüs'e kaç yil hükümran oldu?Osmanli Devleti'nin Kudüs'ü yönetirken kurdugu düzenlemelerin hangileri hâlâ devam etmektedir?Osmanli Devleti tarafindan insa edilen hangi yapilar hâlâ dimdik ayaktadir?Hürrem Sultan'in Kudüs'te yaptirdigi imarethane, Kudüs ekonomisini nasil etkilemistir?Mimar Sinan'in tamir ettigi Aglama Duvari'ni II. Abdülhamid niçin Yahudilere tahsis etmistir?Kudüs'te, Müslümanlar için çok mühim bir yere sahip olan Kubbetüssahra ve Mescid-i Aksa disinda hangi kutsal mekanlar, tarihî eserler hâlâ ayakta ve ziyaret edilmekte?Yahudiler Kudüs'te Aglama Duvari disinda hangi mabetlerde ve hangi dini ritüellerle ibadet ediyor?Hiristiyanlar, Hac Yolu ve Kiyamet Kilisesi disinda hangi kutsal mabetlerde nasil ibadet ediyor?Kudüs Islâm Müzesi'nde hangi eserler sergileniyor?Bütün bu sorularin cevaplari ve daha fazlasi, Mescid-i Aksa'nin detayli krokisi, Kudüs'ün her yerinden çekilmis 100'ü askin fotograf; Türkiye'de ilk defa Kudüs: Kutsalligin Baskenti albümünde...