Turfanda Mı Yoksa Turfa Mı

Tanzimat ve II. Mesrutiyet döneminin gazeteci ve fikir adami yönüyle taninan Mehmet Murat, çikardigi Mizan gazetesiyle özdeslesmis ve hemen bütün kaynaklarda Mizanci Murat adiyla anilmistir. Turfanda mi yoksa Turfa mi Cezayir'de büyümüs, Fransa'da egitim görmüs ve tip egitimini tamamladiktan sonra devletine hizmet etmek için Istanbul'a gelmis bir gencin, Mansur'un romanidir. Idealist bir genç olan Mansur, yazarin bütün olumlu özellikleri zaman zaman abartilarak- üzerinde topladigi bir tiptir. Devletine hizmet etmeyi en önemli amaç edinmistir. Ancak göreve basladigi bir devlet dairesindeki olumsuzluklari görmesi onu hayal kirikligina ugratir. Buna ragmen hizmet duygusunu kaybetmez. Doktorluktan elde ettigi kazancini halkin egitimi için harcar. Romanin sonunda gittigi Manisa'nin bir köyünde okul açarak ideal anlamda egitimi gerçeklestirir. Ayni sekilde memleketi Cezayir'deki ögrenciler için de bir okul kurdurur. Egitimi, özellikle de kadinlarin egitimini ülkenin olmazsa olmaz larinin basinda düsünür. Devlet ugrundaki son görevini de meshur 93 Harbi'ne katilarak gösterir.Roman devrinin bütün çarpikliklarini elestirir. Devlet dairelerinin durumu, yöneticilerin beceriksizligi, ahlakî bozulmalar, egitimsizlik hep onun elestirilerinden nasibini alir. Turfanda mi yoksa Turfa mi içerdigi fikirler bakimindan dönemi için oldukça önemli bir eser olmasi ve eserde ele alinan sorunlarin günümüzde de tartisiliyor olmasi onun günümüzde de geçerliligini sürdürmesine yol açmistir diyebiliriz.