Türkiye Günlüğü 1573-1578 (2 Cilt Takım)

Stephan Gerlach Avusturya elçisi ile birlikte, sefaret heyetinin vaizi olarak 1573'de Istanbul'a geldi. Güncesi, torunu Samuel Gerlach tarafindan 1674'te Frankfurt'ta basildi. Simdi de tam 332 yil sonra Türkçeye kazandirilan bu eser 16. yüzyil Osmanli-Türk dünyasi için çok önemli bir kaynak. Istanbul'un Müslim ve gayrimüslim halkinin yasamini dikkatle gözlemleyen Gerlach, özellikle hükümdar, hanedan, saray ve iktidari olusturan pasalar hakkinda önemli bilgiler vermistir. Yalniz Galata'daki ecnebi topluluklarda degil, Divan-i hümâyûn kalemlerinde de her dilden yazildigina ve konusulduguna sahit olur. Gerlach güncesinde Atmeydani'ndaki eglenceleri, yabanci heyetlerin karsilanisini, Ramazan davetlerini, cenaze alaylarini, dügünleri, Muharrem- âsure-nevrûz kutlamalarini, Hidrellez, Âmin Alaylarini, bin bir çesit mal satilan pazarlari, Bogaz'da sürüler halinde dolasan yunuslari da anlatir. Halk renk renk ve çesit çesit elbiseler içinde dolasmaktadir. Sehirde bazen ancak belki yüzyilda bir defa görülebilecek semâvî olaylar da yasanir. 11 Kasim 1577'de görünen kuyruklu yildizi, Gerlach'in ifadesine göre bir “Arap müneccim” önceden hesaplamis ve padisaha haber vermistir. Gerlach'in da söz konusu ettigi müneccim ilk Rasadhane'nin kurucusu Takiyüddin Efendi'dir... O devirde Istanbul, kuslari azad eden, sokaklardaki kedi ve köpekleri besleyen, hatta bu is için vakif kuran, tuttugu baliklari sevaptir diye tekrar denize atan insanlar ile meskûndur.